Med-Practic
Նվիրվում է վաստակաշատ ուսուցիչ Գրիգոր Շահյանին

Իրադարձություններ

Հայտարարություններ

Մեր հյուրն է

Հրատապ թեմա

 

Առողջապահություն 2.2011

Տարեցների ճգնաժամը

Տարեցների  ճգնաժամը

Տարբեր հեղինակներ այս ճգնաժամը որոշակի տարիքների են վերագրում: Այսպես, ըստ և. Բյուլերի, այն հատկանշական է 65-70 տարիքային շրջանին և բնորոշ է կայացած լինելու զգացողությունը, նոր նպատակներ դնելու ու դրանց հասնելու ձգտման բացակայությունը, դեպրեսիայի հաճախացումը, մահվան սպասման տագնապը, անցյալի հիշողություններին տրվելը, մենակության ձգտումը:

 

Ըստ Է. Էրիքսոնի` ճգնաժամն ի հայտ է գալիս 60 տարեկանում, երբ անձն իրեն կայացած է համարում, կամ հակառակը` հուսահատության մեջ է: Իրարից խիստ տարբերվող այս իրավիճակները պայմանավորված են նրանով, թե ինչպես է մարդը գնահատում իր անցած ուղին. նա իրեն համարում է որպես եզակի և անկրկնելի անձ, որ հենց այդպես էլ պետք է լիներ, կամ հակառակը` կայացած չէ, անցած ուղին այնպիսին չէ, ինչպիսին պետք է լիներ: Ըստ է. Էրիքսոնի, հուսահատությունն արտացոլում է այն գիտակցումը, որ նոր կյանք սկսելու, ամբողջականության հասնելու նոր ուղիներ փորձելու համար քիչ, շատ քիչ ժամանակ է մնացել:

 

Բ. Լիվեհուդը 56-ից սկսած է համարում ճգնաժամային տարիք: Նա նշում է, որ այս շրջանում նոր ամպրոպ է սկսվում` մարդը նախապատրաստվում է մահվան հետ հանդիպմանը, ամփոփում է իր կյանքը, նորից ներհայում իրեն և իր արժեքային համակարգը:

 

Ուշ տարիքային ճգնաժամը պայմանավորված է հասարակության և անհատի փոխադարձ օտարմամբ: Տարեցները հակված են հասարակությունից մեկուսանալու, բաժանվելու. դա երկու կողմերին էլ ձեռնտու է և ուղղված է հավասարակշռությունը պահպանելուն: Փոխադարձ այս մեկուսացումը երկուստեք նախապատրաստում է վերջնական բաժանմանը` տարեցների մահվանը, կանխում և նվազեցնում է դրանով պայմանավորված ցավոտ երևույթները: 

 

Անձի և միջավայրի փոխհարմարման տեսության համաձայն, տարեցների խնդիրները կապված են մարդու ներուժի, իրազեկության անկման հետ, որի հետևանքով շատերը դժվարանում են դիմակայել հասարակության ճնշմանը, իսկ ուշ տարիքում այն էլ ավելի է ուժգնանում` դժվարացնելով տարեց մարդկանց հարմարմանը միջավայրին. անձի ունակությամբ է որոշվում դրան դիմակայելու մակարդակը: 

 

Ըստ մեկ այլ հեղինակի` այս ճգնաժամը պայմանավորված է տարիքին բնորոշ խնդիրների լուծման դժվարություններով: Դրանք են`

 

  • թոշակառուի, պապիկի կամ տատիկի և տարիքին բնորոշ այլ կարգավիճակը,

  • տարիքի հետ ի հայտ եկող ֆիզիկական փոփոխություններին հարմարվելը,

  • կյանքի անցած ուղու իմաստավորումը,

  • մահվան հետ հանդիպման գիտակցումը: 

 

Այս տարիքի ճգնաժամը պայմանավորված է ինքնագիտակցության վերակառուցմամբ, որի ընթացքում մարդը գիտակցում և ընդունում է մահկանացու լինելու փաստը:

 

Այս վերջին ճգնաժամը մանրամասն ներկայացվում է մահացածների մասին տիբեթյան «Բարդո թոդոլում» գրքում: Ահա մի հատված այդ գրքից` «...և հարցնում է մահացածն իրեն` կենդանի եմ ես, թե մեռած, և չի կարողանում պատասխանել: Ապա տեղի է ունենում սեփական անձի գիտակցումը որպես մահացած»:

Հեղինակ. Սամվել Խուդոյան հոգեբանական գիտությունների դոկտոր
Սկզբնաղբյուր. Առողջապահություն 2.2011 (291)
Աղբյուր. med-practic.com
Հոդվածի հեղինակային (այլ սկզբնաղբյուրի առկայության դեպքում՝ էլեկտրոնային տարբերակի) իրավունքը պատկանում է med-practic.com կայքին
Share |

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ

Կարդացեք նաև

Աշխարհասփյուռ հայ բժիշկների երրորդ համագումարը
Աշխարհասփյուռ հայ բժիշկների երրորդ համագումարը

 ՀՀ առողջապահության, կրթության և գիտության ու սփյուռքի նախարարությունների նախաձեռնությամբ վերջերս Երևանի Մ. Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարանի նիստերի դահլիճում կայացավ հայ բժիշկների միջազգային երրորդ համագումարը...

Իրադարձություններ Հայաստանում Միջոցառումներ
Նորը` Հայաստանի բժշկական գրադարանում
Նորը` Հայաստանի բժշկական գրադարանում

Երկու տարի առաջ էր, որ լրացավ ՀՀ ԱՆ հանրապետական գիտաբժշկական գրադարանի 70 տարին: Իր գոյատևման ընթացքում գործելով`«Առավելագույնս նպաստել Հայաստանի բժշկագիտության զարգացմանը»նշանաբանով...

Միջոցառումներ
Հայաստանի միջազգային բուժքույրական առաջին համագումարը
Հայաստանի միջազգային բուժքույրական առաջին համագումարը

Մեր հանրապետությունում բուժքույրերի շահերի և իրավունքների պաշտպանության, պրակտիկ գործունեություն և կրթական պատշաճ մակարդակ ապահովելու նպատակով «Էրեբունի» պետական բժշկական քոլեջի...

Իրադարձություններ Հայաստանում Միջոցառումներ
Համառոտ` ցողունային բջիջների մասին

Բանալի բառեր. ռեգեներատիվ բժշկություն, արյունաստեղծ, մեզենխիմային, սաղմնային ցողունայինբջիջներ

Դեռևս X դարի սկզբներին մեծն Ավիցեննան նշում էր, որ բժշկի գործիքներն են խոսքը, բույսը և դանակը...

Բուժման մեթոդներ
Ֆիտոբեզոարի առաջացրած բարակաղիքային անանցանելիության բուժման մեր փորձը

Բանալի բառեր. ֆիտոբեզոար, բարակաղիքային անանցանելիություն

Ներածություն: Բարակաղիքային մեխանիկական անանցանելիությունը բարակ աղիքի վիրաբուժական միջամտություն պահանջող և առավել հաճախ հանդիպող ախտաբանական վիճակ է...

Գաստրոէնտերոլոգիա, լյարդաբանություն Վիրաբուժություն Բուժման մեթոդներ
Միզասեռական կանդիդոզի բուժումը միկոֆլու դեղամիջոցով

Բանալի բառեր. Միզասեռական կանդիդոզ, միկոֆլու, ֆլուկոնազոլ

Ներածություն: Մանկաբարձագինեկոլոգիական հիվանդությունների կառուցվածքում սնկային` կանդիդային վուլվովագինիտը (ԿՎՎ) շարունակում է զբաղեցնել առաջատար...

Վարակաբանություն Պերինատոլոգիա, մանկաբարձություն և գինեկոլոգիա Ուրոլոգիա Վեներաբանություն Դեղագիտություն
Աղիքների դիսբակտերիոզի (դիսբիոզ) բուժման նոր տարբերակ
Աղիքների դիսբակտերիոզի (դիսբիոզ) բուժման նոր տարբերակ

Մակրոօրգանիզմը` իր միկրոֆլորայի հետ միասին, ամբողջական էկոլոգիական համակարգ է, որը մշտապես գտնվում է հավասարակշռության վիճակում: Չնայած օրգանիզմի վրա արտաքին միջավայրի տարբեր գործոնների...

Գաստրոէնտերոլոգիա և լյարդաբանություն
Լեյշմանիոզներ` մոռացված հիվանդություններ
Լեյշմանիոզներ` մոռացված հիվանդություններ

Առաջին անգամ «մոռացված, արհամարհված հիվանդություններ» (neglected diseases) տերմինն օգտագործվել է Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության (ԱՀԿ) կողմից` 2001թ., ինֆեկցիոն և մակաբուծային բնույթի մի խումբ...

Վարակաբանություն
Սթրես

Սթրեսը վտանգի, մարտահրավերների և միջավայրի փոփոխությունների դեպքում առաջացած ընդհանուր հարմարվողական համախտանիշն է, որի հայեցակարգը մշակել և զարգացրել է կանադացի բնագետ...

Հոգեկան առողջություն
Այսպես պետք է լինի միշտ և ամենուր
Այսպես պետք է լինի միշտ և ամենուր

Հայաստանի Հանրապետության Կառավարությունը տարվա ամենաերկար օրվա նախօրեն մշտապես նվիրել է երկարօրյա աշխատանքին վարժված, այլոց հոգսերն իրենցը դարձնելու երդմանը հավատարիմ բուժաշխատողներին...

Միջոցառումներ
Սամվել Անուշավանի Խաչատրյան. սիրած գործի նվիրյալը
Սամվել Անուշավանի Խաչատրյան. սիրած գործի նվիրյալը

Սամվել Անուշավանի Խաչատրյան. ով թեկուզ մեկ անգամ գործ է ունեցել բժշկական տեխնոլոգիաների և տեխնիկայի հետ, կճանաչի այդ ոլորտում բացառիկ գիտելիքներ և փորձառություն ունեցող...

Բժիշկներ
Սումամեդ` վերին շնչուղիների հիվանդությունների բուժման համար

Բակտերային ռինոսինուսիտների և տոնզիլոֆարինգիտների ժամանակ անհրաժեշտ է կիրառել ընդհանուր հակաբիոտիկոթերապիա: Մասնագետների մեծ մասի կարծիքով, մինչև 2 տարեկան երեխաներին ևս բոլոր դեպքերում հակաբիոտիկային...

Դեղամիջոցներ Շնչառական համակարգ
Երիկամաբորբ (նեֆրիտ)
Երիկամաբորբ (նեֆրիտ)

Մեզ խնդրել են գրել երիկամաբորբի մասին: Սակայն երիկամների` արտաթորության այս օրգանի մասին առանց տեղեկություններ տալու, դժվար կլինի պատկերացնել, թե ինչպիսի վնասակար ազդեցություն կարող են ունենալ հիվանդությունները...

Միզային համակարգ
Պարօդոնտ, պարօդոնտոզ
Պարօդոնտ,  պարօդոնտոզ

Այս երկու հիվանդությունների դեպքում ախտահարման օջախը նույնն է` պարօդոնտը (լատ. par-հար և odontos-ատամ): Խոսքը վերաբերում է հիմնականում ատամի արմատին հարող լնդոսկրային շերտին...

Ստոմատոլոգիա
Առաջին օգնությունը ուշագնացության ժամանակ
Առաջին օգնությունը ուշագնացության ժամանակ

Դժվար թե գտնվի մարդ, որն իր կյանքում ականատես եղած չլինի ինչ-որ մեկի ուշագնացությանը: Ըստ ամերիկյան վիճակագրական տվյալների, չափահաս մարդկանց մոտավորապես մեկ երրորդի կյանքում եղել է ուշագնացության գոնե մեկ դեպք...

Առաջին նախաբժշկական օգնություն

ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ